شیمی کیهان و تفاوت آن با اختر شیمی
فروردین ۱۲, ۱۴۰۳
رنگرزی مستقیم روی پنبه
اردیبهشت ۵, ۱۴۰۳
محاسبات رنگرزی در آزمایشگاه
پیشگفتار:
بخشی از مسیولیت یک مهندس شیمی نساجی در آزمایشگاه رنگرزی پیدا کردن فرمول رنگی است که مشتری درخواست رنگرزی پارچه خام را با آن رنگ مورد نظر را داده است. از آنجایی که در آزمایشگاه با مقادیر کم ماده رنگزا و یا مواد شیمیایی مصرفی دیگر سر و کار داریم لازم است محلول سازی و محاسبات مربوطه را بدانیم
محلول آماده (مایه) چیست؟
محلول های آماده غلظت هایی رقیق هستند که در آزمایشگاه می سازیم این غلظت برای ماده رنگزا معمولآ برابر ۱٪ است یعنی ۱ گرم ماده رنگزا در ۱۰۰ سی سی (میلی لیتر) آب، یا ۲ گرم ماده رنگزا در۲۰۰ سی سی آب حل می کنیم. اگر ماده رنگزا محلول است ۱ سی سی را در ۹۹ سی سی حل کنید. در مورد مواد شیمیایی دیگر ممکن است محلول مادر غلظتی بیش از ۱٪ داشته باشند و معمولی با یکای گرم بر لیتر بیان می شوند.
چرا به محلول آماده (مایه)نیاز داریم؟
معمولاً در آزمایشگاه از مقدار بسیار کمی ماده رنگزا یا مواد شیمیایی استفاده می کنیم که اندازه گیری آن با ترازو دشوار ویا حتی ناممکن است، به همین دلیل محلول آماده با غلظت کم(معمولآ یک درصد) را در آزمایشگاه می سازیم. اما در سالن رنگرزی از آنجایی که مقادیر وزنی مواد رنگزا و مواد شیمیایی، بزرگ (ده ها گرم تا کیلوگرم) است نیازی به تهیه محلول آماده نیست.
محاسبه مواد رنگزا:
چرا یک مهندس نساجی باید محاسبات رنگرزی را بداند؟
محاسبه دستور رنگرزی برای مهندسی نساجی، به ویژه برای کار در بخش رنگرزی و تکمیل بسیار مهم است. در اینجا دلایلی را توضیح می دهیم که چرا این محاسبه برای یک مهندس نساجی مهم است.
رنگ همانندی: مهندسان نساجی نیاز به رنگ همانندی برای محصولات مختلف نساجی دارند. برای رسیدن به رنگ و شید دلخواه، باید روش صحیح محاسبه رنگ و مواد شیمیایی را بدانید.
کنترل هزینه: محاسبات رنگرزی کمک می کند هزینه ها را کنترل کنیم و از به هدر رفتن مواد شیمیایی و مواد رنگزا جلوگیری کنیم و هزینه ها را به حداقل برسانیم.
تأثیرات محیطی: محاسبات کارآمد با به حداقل رساندن استفاده از آب و مواد شیمیایی به اقدامات سازگار با محیط زیست کمک می کند و باعث می شود پس آب کمتری تولید شود که به پاکیزه نگهداشتن محیط زیست کمک می کند.
تضمین کیفیت: محاسبات دستور کار نقش حیاتی در تضمین کیفیت دارند. با محاسبات دقیق، کیفیت محصول نهایی مطابق با استاندارد است.
ثبات و پایداری رنگ: محاسبات دستور کار به ما کمک می کند که نسبت درستی از مواد رنگزا و مواد شیمیایی را برداریم که در نهایت به ثبات بیشتر رنگ می انجامد.
فرمول محاسبه مواد رنگزا و شیمیایی بر اساس دستور رنگرزی:
برای محاسبه دستور رنگرزی فقط دو فرمول لازم است. یکی برای مواد کمکی و دیگری برای مواد رنگی.
تمرین:
اکنون، با استفاده از فرمول محاسبه دستور رنگرزی ذکر شده در بالا، یک محاسبه دستور کل رنگرزی را انجام می دهیم. ما از دستور زیر استفاده خواهیم کرد:
در ابتدا با توجه به نسبت کالا به حمام(L/R) حجم حمام را حساب می کنیم، سپس برای مواد کمکی (شیمیایی) محاسبات را انجام می دهیم و پس از آن مقدار مواد رنگزا را محاسبه می کنبم و در پایان مقدار آب مورد نیاز برای این که حجم محلول رنگرزی به صد سی سی برسد را به دست می آوریم:
در این مقاله تلاش شد که محاسبات رنگرزی به ساده ترین روش توضیح داده شود با این حال اگر ابهامی است در بخش کامنت ها بپرسید تا پاسخ داده شود.
سرچشمه:
1 Comment
با سلام آقای مهندس کیانی عزیز همیشه فعال ممنون