روابط رقیق کردن در شیمی

روابط رقیق کردن در شیمی

در محلول های شیمیایی در دو حالت ممکن است عمل رقیق کردن اتفاق بیفتد:
۱- رقیق کردن از طریق اضافه کردن آب مقطر
۲- رقیق کردن از طریق اضافه کردن دو محلول غلیظ و رقیق به یکدیگر

۱- در حالت اول که ما یک محلول غلیظ را با آب مقطر رقیق می کنیم برای محاسبه غلظت نهایی یا رسیدن به غلظت مورد نظر از یکی از روابط زیر استفاده می کنیم که کارایی همه ی آنها همانند هم هستند.

برای غلظت درصد(a)
اگر درصد ورنی-حجمی باشد میتوانیم از رابطه زیر برای رقیق کردن استفاده کنیم:

a1V1=a2V2

اما اگر درصد وزنی وزنی باشد باید از رابطه زیر استفاده کنیم که در آن d چگالی است:
a1d1V1=a2d2V2
همچنین محلول های رقیق درصد جرمی جرمی یا اگر تغییر درصد جرمی جرمی ناگهانی نباشد یا زمانی که عدد تقریبی کفایت کند می توان با تقریب از فرمول زیر نیز استفاده کرد
a1V1=a2V2

برای غلظت گرم بر لیتر(C)
C1V1=C2V2

برای غلظت مولار(M)
M1V1=M2V2

برای غلظت نرمال(N)
N1V1=N2V2

از آنجایی که برای مثال های غلظت مولار در محاسبات مولاریته و غلظت نرمال در محاسبات نرمالیته آورده شده است در این بخش فقط برای غلظت درصد مثال می آوریم اگرچه از نظر محاسبه همه مانند هم هستند و فقط علامت های اختصاری تغییر کرده است.

مثال۱- می دانیم برای ضد عفونی سطوح باید از الکل ۷۰٪ استفاده کرد. در صورتی که اتانول ۹۶ درصد در اختیار داشته باشیم برای تهیه اتانول ۷۰٪ چه مقدار آب مقطر باید به یک لیتر اتانول ۹۶٪ اضافه کرد.

یعنی باید ۳۷۱ سی سی آب مقطر به یک لیتر اتانول ۹۶٪ اضافه کرد تا غلظت آن ۷۰٪ شود.

مثال ۲- برای ضدعفونی سطوح آب اکسیژنه ی ۰/۵٪ لازم است. برای تهیه یک لیتر آب اکسیژنه ۰۵٪ ، چه مقدار آب اکسیژنه ی ۳۵٪ را باید به حجم یک لیتر برسانیم تا آب اکسیژنه ی نیم درصد حاصل شود؟

یعنی باید حدود پانزده سی سی آب اکسیژنه ۳۵٪ را با آب به حجم یک لیتر برسانیم تا آب اکسیژنه ۰/۵٪ داشته باشیم.

۲- در حالت دوم می خواهیم با اضافه کردن دو یا چند محلول غلیظ و رقیق به یکدیگر به غلظت مورد نظر برسیم:
برای این منظور از رابطه زیر استفاده می کنیم:

تذکر: در رابطه زیر غلظت درصد را به صورت صدم وارد کنید مثلآ ۷۰٪ را به صورت ۰/۷۰ وارد کنید

مثال۱- اگر ۲۰ لیتر اتانول ۷۴٪ را با ۴ لیتر اتانول ۵۵٪ مخلوط کنیم غلظت نهایی چند درصد خواهد بود؟

یادآوری: غلظت های درصد را به صورت صدم وارد می کنیم

مثال۲- برای تهیه اتانول ۷۰٪ چند لیتر اتانول ۴۵٪ را باید به ۲۰ لیتر اتانول ۷۹٪ افزود.

یعنی باید ۷/۲ لیتر اتانول ۴۵٪ را به بیست لیتر اتانول ۷۹٪ افزود تا غلظت نهایی ۷۰٪ شود.

سرچشمه عکس هدر:

The Case for a Seven-Gene-Deleted African Swine Fever Virus vs. Live Attenuated Vaccine