شیمی برای بچه ها:کریستال ها(بلورها)

بلورها چه چیزهایی هستند؟
بلورها یک نوع خاصی از مواد جامد هستن که مولکول های آن ها به صورت مناسب با یکدیگر در یک طرح تکراری قرار می گیرند، این طرح سبب می شود که این مواد درشکل های بی همتا تشکیل بشوند.

بلورها چگونه تشکیل می شوند؟
فرآیند تشکیل بلور، بلوریزاسیون نام دارد. بلورها اغلب در طبیعت وقتی مایع سرد و شروع به سخت شدن می کند تشکیل می شود. مولکول های معین در مایع با یکدیگر جمع می شوند و آنها سعی می کنند به شرایط پایدار برسند، آنها این را در شکل یکسان و طرح تکراری انجام می دهند و بدین صورت بلور تشکیل می شود.
در طبیعت بلورها می توانند از مایع سخت که به آن ماگما گفته می شود تشکیل می شوند و همینطور این مایع سخت سرد شود و این سرد شدن به آرامی صورت گیرد بلور ها را تشکیل می دهند.
بسیاری از بلورهای با ارزش مثل الماس، یاقوت ، زمرد از این طریق تشکیل می شوند.
راه دیگر برای تشکیل بلور ها وقتی است که آب از مخلوط ها تبخیر گردد، بلورهای نمک غالبا بدین گونه تشکیل می شود به عنوان مثال تبخیر آب نمک.
خصوصیات بی همتای بلورها چه چیزهایی هستند؟
بلورها می توانند سطوح بسیار صافی داشته باشند که آنها سطح کوچک نامیده می شوند. آنها به صورت شکل های هندسی مانند سه گوش، راست گوش و دایره تشکیل می شوند. این شکل ها نتیجه مستقیمی از انواع مولکول ها و اتم هایی هستند که بلور را تشکیل می دهند. بلور های کوچک و بزرگی که از مولکول های مشابه و روش یکسانی تشکیل می شوند می توانند شکل های مشابه داشته باشند.
هفت شکل پایه برای بلور ها وجود دارد که آنها شبکه (توری منظم) نامیده می شوند. آنها مکعبی، سه گوش، شش گوش، چهارگوش، تری کلینیک( سه شیب)، ارتوآمبیک(راست لوزی) و مونوکیلینیک (تک شیب )هستند.
انواع جالب از بلورها
برف دانه: برف دانه ها بلورهای یخی هستند که در ارتفاع بلند از ابرها تشکیل می شوند وقتی آب یخ می زند، آنها همیشه شش ضلع و یا بازو دارند اما هر کدام از آنها بی نظیر هستند.

بلور های زمان: وقتی یک جریان الکتریکی از میان بعضی بلورها فرستاده می شود آنها در یک فرکانس دقیق می لرزند، بلورهای کوارتز در ساخت ساعت به کار می رود و همچنین در سایر موارد الکترونیکی تا بتواند درستی زمان را به خوبی نشان دهد.
کوارتز: کوارتزیک کانی و بلور رایج است. این بلور یکی از سخت ترین کانی های معمول می باشد. سنگ جواهر یاقوت ارغوانی یکی از نمونه های ارغوانی کوارتز می باشد.
الماس ها: الماس ها یکی از باارزش ترین کانی های روی زمین می باشند، نه فقط برای جواهرسازی، الماس همچنین سخت ترین ماده روی زمین می باشد که آز آن برای ساخت ابزارهای مخصوص استفاده می شود مانند اره الماس.
الماس از عنصر کربن ساخته می شود.
حقایق جالب در مورد بلورها
مبحث(جستار) بلورشناسی علمی می باشد که کریستال ها(بلورها) را مطالعه می کند و همچنین چگونگی تشکیل بلورها را مورد مطالعه قرار می دهد.
بعضی بلورها مانند الماس واقعا مولکول های غول پیکری هستند که از اتم های بسیاری از عنصرهای واحد تشکیل می شوند.
صفحه بسیاری از کامپیوترها از بلورهای مایع استفاده می کنند برای نشان دادن داده ها در صفحه نمایش کامپیوترها.
آنها درجواهرسازی بسیار معروف می باشند زیرا آنها درخشش دارند و در رنگ های مختلف یافت می شوند،
بعضی از اندام های موجودات زنده قادرند که بلور بسازند.

برگردان به پارسی: افسانه حبیبی
کارشناس شیمی کاربردی

رزومه پارسی

سرچشمه
https://www.ducksters.com/science/crystals.php