سیستم عامل لینوکس یک سیستم عامل اپن سورس یا متن باز است. هسته ی آن نخستین بار در سال ۱۹۹۱ میلادی توسط لینوس توروالدز منتشر شد.
لینوکس از سختافزارهای مختلفی پشتیبانی میکند از جمله ساعت (Linux Watch)، تلفنهای همراه، تبلتها، مسیریابها، و کنسولهای بازی تا رایانههای رومیزی، رایانههای بزرگ و ابررایانهها
برای نمونه سیستم عامل اندروید هم لینوکس می باشد.
از آنجایی که لینوکس باز متن است شرکت ها، و اشخاص مختلفی اقدام به انتشار توزیع های مختلفی از لینوکس کرده اند که لیست این لینوکس ها در سایت http://distrowatch.com/ موجود است
جالب است بدانید کشورهای پیشرفته به جز آمریکا حدود ۲۰ لینوکس دارند، آمریکا به تنهایی حدود ۷۰ لینوکس و ایران هم اکنون فقط یک لینوکس پارسیکس را دارد. همچنین جالب است بدانید پارسیکس بین ۱۰۰ لینوکس برتر رتبه ۸۴ را دارد.
http://distrowatch.com/table.php?distribution=parsix
چرا لینوکس و نرم افزار های بازمتن را انتخاب کنیم؟
از حدود ۸ سال پیش سیستم عامل لینوکس را به جای ویندوز استفاده کردم
دلیل شخصی من برای مهاجرت به لینوکس رایگان بودن آن بود تا پیش از آن هرگاه ویندوز و یا یک نرم افزار کپی رایتی را نصب می کردم و لایسنس کپی رایت را تایید می کردم احساس خوبی نداشتم و می گفتم آیا راه دیگری نیست؟ تا این که با لینوکس و نرم افزار های اپن سورس آشنا شدم از آن موقع تاکنون با خیال راحت و وجدان آسوده از لینوکس و نرم افزار های آن استفاده می کنم.
اما لینوکس مزایای دیگری هم دارد
تنوع: هم اکنون صد ها لینوکس فعال و متفاوت در دنیا وجود دارد، اگر تنوع را دوست دارید لینوکس شما را به وجد می آورد.
پایداری: زمانی که از ویندوز ایکس پی استفاده می کردم هر سه ماه باید ویندوز را از نو نصب می کردم، کند می شد، ویروسی می شد و …. اما یک لینوکس خوب را نصب کنید حتی اگر چند سال استفاده کنید، کند نمی شود. واژه ی ویروس هم برای لینوکس خنده دار است.
زیبایی: خوب سر شما را درد نمی آورم واژه ی Compiz Fusion یا 3d linux desktop را در یوتیوپ سرچ کند و دسکتاپ سه بعدی لینوکس را خودتان ببینید.
توسعه: از آنجا که لینوکس باز متن است شما هم می توانید در توسعه آن کمک کنید… از برنامه نویسی تا کشف و گزارش خطا
مستندات: مستندات در مورد لینوکس و نرم افزار های اپن سورس بیشتر از سیستم عامل و نرم افزارهای غیر آزاد است و هر مشکلی که پیدا کنید با یک جستجو در گوگل سریع راه حل های متعددی می یابید.
نصب لینوکس: برای نصب لینوکس ابتدا باید فایل iso لینوکس مورد نظرتان را از اینترنت دانلود کنید، سپس فایل iso را بر روی CD یا DVD رایت و یا با استفاده از نرم افزار، فلش بوت درست کنید.
یکی از متداول ترین نرم افزار ها برای ساخت فلش بوت unetbootin می باشد که با مراجعه به سایت https://unetbootin.github.io می توانید آن را دانلود و با استفاده از راهنمای همین سایت فلش بوت بسازید.
پس از ساختن CD بوت یا فلش بوت باید در محیط BIOS اولین بوت first boot را بر روی CD یا فلش قرار دهید و با قرار دادن DVD در کامپیوتر یا با اتصال فلش به کامپیوتر ، ری استارت کنید تا کامپیوتر از روی فلش (یا DVD ) بوت شود، بسیاری از لینوکس ها زنده live هستند یعنی شما حتی بدون نصب می توانید از آن ها استفاده کنید اما برای نصب لینوکس های مختلف گاهی روش های نصب مختلفی دادند برای اطمینان از روش نصب عبارت زیر را در گوگل جستجو کنید.
how to install ubuntu 2014 screenshots
شما می توانید به جای اسم ubuntu نام لینوکس مورد نظر خودتان را بنویسید تا روش نصب را همراه با تصاویر به شما آموزش دهد.
یک روش برای نصب لینوکس استفاده از نرم افزار virtual machine یا virtualbox است که شما با نصب این نرم افزار بر روی ویندوز می توانید لینوکس را بر روی ویندوز نصب کنید. یا بر عکس با نصب آن بر روی لینوکس ، ویندوز را بر روی لینوکس نصب کنید. یا یک لینوکس مثل فدورا را بر روی لینوکس دیگر مثل اوبونتو نصب کنید.
پارتیشن بندی دستی: اگر برای نصب لینوکس بخواهید به صورت دستی پارتیشن بندی کنید و لینوکس را در فضای خاصی بر روی هارد نصب کنید باید دو پارتیشن بسازید یکی linux swap که فضایی که به آن اختصاص می دهید به اندازه ی ram کامپیوتر باشد و دیگری ext4 که من معمولآ ۲۰۰ یا ۳۰۰ گیگ به ان اختصاص می دهم.
لینوکس، علوم، فنون و هنر:
در بعضی از زمینه های علوم و فنون تاکنون لینوکس های ویژه ای ساخته شده از جمله فیزیک و نجوم
یکی از معتبر ترین لینوکس ها در این زمینه scientific linux:
http://distrowatch.com/table.php?distribution=scientific
https://www.scientificlinux.org/
می باشد.
تا آنجایی که من اطلاع دارم متاسفانه تاکنون لینوکس در زمینه شیمی درست نشده است اما تعداد قابل توجه ی نرم افزار باز متن شیمی تاکنون نوشته شده است. کافی است در مدیریت نرم افزار شیمی عبارت chemistry را جستجو کنید تا لیست نرم افزارهای شیمی باز متن را ببینید:
تا کنون سه نرم افزار شیمی بازمتن را در سایت کیمیکال معرفی شده است:
https://kimical.ir/os1/
https://kimical.ir/os2/
https://kimical.ir/os3/
لینوکس و دانشگاه ها:
بسیاری از نرم افزار های علمی که به ویژه در تحصیلات تکمیلی استفاده می شود باز متن و بر پایه ی لینوکس است، شاید علت این امر این باشد که با توجه به باز متن بودن این نرم افزار ها تمام دانشگاه های دنیا می توانند در روند توسعه این نرم افزار ها مشارکت داشته باشند.
در پایان اضافه می کنم:
نرم افزار آزاد به این معنی هست که سورس کد برنامه در اختیار کاربر قرار می گیره.
و اگه نیاز بود که شما قسمتی از برنامه رو به دلخواه خودتون تغییر بدید این اختیار رو خواهید داشت بدون اینکه قانونی رو زیر پا گذاشته باشید.
و مخصوصا برای بومی سازی نرم افزار های خارجی میتونه مفید باشه چرا که سورس برنامه رو تغییر میشه داد و زبان فارسی رو بهش اضافه کرد.
نرم افزار آزاد صرفا برای یک شاخه خاص استفاده نداره اگه این فرهنگ ازش درست استفاده بشه میتونه توی هر زمینه ای محصولات خارق العاده ای تولید کنه.
به عنوان مثال می شه نرم افزارهایی که نیاز جامعه شیمی هست رو به صورت اپن سورس تعریف کرد و از تمامی برنامه نویس های این زمینه کمک خواست تا در تکمیل آن کمک کنند.
با این دیدگاه در مدت زمان کمی نرم افزارهای خیلی خوبی ساخته خواهد شد.
اپن سورس کردن نرم افزارها هم فقط متعلق به جامعه نرم افزار آزاد نیست و چندسالی است که کمپانی های بزرگ برای سرعت در توسعه نرم افزارهاشون اونها رو اپن سورس می کنن.
به عنوان مثال سیستم عامل اندروید گوگل کاملا اپن سورس است. ( دلیل مهم رشد و همه گیر شدن سیستم عامل اندروید)
یا ماکروسافت اخیرا تعدادی از محصولات مهم خودش رو اپن سورس کرده از جمله فریمورک محبوب Net. . یا هوش مصنوعی پردازش تصویر ماکروسافت که ماه پیش اپن سورس شد.
یا فیس بوک که دیتا بیس خود فیس بوک رو اپن سورس کرد.
با سپاس از مجید سلامت عزیز
این سخنرانی در گروه شیمی معدنی پایه تلگرام در تاریخ یازدهم دی ماه نود و چهار انجام شد.
https://telegram.me/joinchat/BeyxSTvD8CciXWiMw4B8EA