وب سایت شیمی سایت آموزشی شیمی
چگونه چگالی نمک یا شکر یا هر ماده ی محلول در آب را اندازه بگیریم؟
برای اندازه گیری چگالی باید وزن جسم را تقسیم بر حجم کنیم طبق رابطه ای که در زیر نمایش داده شده است.
چگالی
در مورد موادی که شکل منظمی دارند به دست آوردن حجم راحت است اما حجم اجسامی که شکل نا منظم دارند مانند یک تکه سنگ یا ماسه را چگونه اندازه بگیریم؟
برای این منظور از یک استوانه مدرج (مزور) استفاده می کنیم:
۱- ابتدا مقدار مشخصی آب درون آن می ریزیم و حجم آب را یادداشت می کنیم(a)
۲-سپس سنگ یا ماسه را ابتدا وزن می کنیم(m)
۳- سپس سنگ یا ماسه را درون آب می ریزیم و دوباره حجم آب را یادداشت(b) می کنیم
۴- اختلاف ارتفاع آب را اندازه می گیریم تا حجم جسم جامد (سنگ یا ماسه یا…) به دست آید(b-a=v)
۵- سپس وزن سنگ یا ماسه را تقسیم بر حجم می کنیم m/v تا چگالی آن به دست آید.
اما اگر ماده ی بی شکل ما محلول در آب بود(مانند نمک) تغییر حجم در استوانه مدرج برابر با حجم واقعی نمک نیست پس چگونه حجم آن را اندازه بگیریم؟
همان طور که می دانیم مواد قطبی در حلال های قطبی و مواد ناقطبی در حلال های نا قطبی حل می شوند. نمک چون قطبی است در آب که آن هم قطبی است حل می شود اما در یک مایع نا قطبی مانند کربن تتراکلرید یا نفت که در دسترس تر است حل نمی شود بنابراین باید به جای آب در استوانه ی مدرج از یک مایع ناقطبی( کربن تتراکلرید، نفت…) استفاده کنیم.
